شناسایی منابع نوسان نرخ حقیقی ارز در ایران

به طور کلی، سیاست­های تثبیتی با هدف تعدیل نوسانات متغیرهای کلیدی از جمله نرخ حقیقی ارز تدوین و اجرا می شود. توفیق این سیاست­ها در کنترل نوسانات و تعدیل آثار آن بر متغیرهای اقتصادی دیگر مستلزم شناسایی منابع نوسان در هر اقتصادی می‌باشد. بر همین اساس، در این پژوهش به دنبال شناسایی منابع نوسان نرخ حقیقی ارز در اقتصاد ایران هستیم. برای این منظور از یک مدل خودهمبسته­برداری ساختاری (SVAR) و داده­های فصلی برای دوره 1370:1 تا 1385:1 استفاده کرده­ایم. پس از برآورد مدل، با استفاده از توابع واکنش به تکانه، اثر شوک­های مختلف شامل شوک­های حقیقی طرف عرضه، شوک­های حقیقی طرف تقاضا و شوک­های اسمی (شوک­های مربوط به بازارهای پولی و مالی) روی نرخ حقیقی ارز را مورد بررسی قرار داده و سپس، با به­کارگیری روش تجزیه واریانس سهم هریک ازاین شوک­ها را در ایجاد نوسانات در متغیر مورد نظر محاسبه کرده‌­ایم.نتایج کلی نشان می­دهد که شوک­های حقیقی طرف تقاضا اصلی­ترین منبع نوسانات نرخ حقیقی ارز در ایران است؛ به طوری که سهم آن در واریانس نرخ حقیقی ارز در بلند مدت بیش از 85 درصد بوده است. پس از آن، شوک­های حقیقی طرف عرضه با سهم حدود 12 درصد رتبه دوم را در ایجاد این نوسانات به خود اختصاص داده است. افزون بر این، یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که سهم شوک­های اسمی در ایجاد نوسانات نرخ حقیقی ارز در ایران از حداقل مقدار برخوردار بوده ودر واقع، نقش بسیار اندکی را در این خصوص داشته است.